Save&Invest: Edukacja finansowa Polaków

Przyjęcie przez Radę Ministrów Krajowej Strategii Edukacji Finansowej stanowić będzie szansę dla określenia ram dla prowadzonych i finansowanych przez instytucje publiczne programów edukacyjnych. Jednak dla jej wykorzystania niezbędne jest określenie standardów obowiązujących, a nie tylko deklarowanych. Tylko przy takim założeniu prace nad strategią zostaną potraktowane z pełnym zaangażowaniem, a jej efekty zostaną wdrożone przez wszystkie instytucje reprezentowane w Radzie Edukacji Finansowej oraz innych publicznych grantodawców. Strategia powinna określać:

• zasady tworzenia i prowadzenia rejestru programów rekomendowanych, które w procesie ewaluacji wykazały skuteczność zmiany postaw i kompetencji odbiorców;
• wyłączenie możliwości finansowania ze środków publicznych innych działań niż programy rekomendowane;
• procedury zewnętrznej ewaluacji programów edukacyjnych zlecanej przez Rzecznika Finansowego i finansowanej ze środków Funduszu Edukacji Finansowej;
• standardy wiedzy, umiejętności i postaw w odniesieniu do poszczególnych grup wiekowych, których spełnienie muszą wykazać programy rekomendowane.

System certyfikacji programów edukacji finansowej powinien działać analogicznie do programów profilaktycznych, czyli w oparciu o skuteczność potwierdzoną badaniami naukowymi. Obecnie brakuje realnej ewaluacji działań instytucji prywatnych i publicznych, jak i przez nie finansowanych, w szczególności wykonywanej po upływie kilku lat od zakończenia oddziaływań edukacyjnych. Podjęcie zobowiązania finansowania wyłącznie sprawdzonych i skutecznych programów edukacyjnych pozwoli osiągnąć lepsze wyniki oraz zaoszczędzić znaczne środki finansowe.

Działaniem towarzyszącym powinno być stworzenie platformy wymiany wiedzy pomiędzy podmiotami zaangażowanymi w realizację działań z zakresu edukacji finansowej, na przykład przy okazji wybranych posiedzeń Rady Edukacji Finansowej. Konieczne jest wypracowanie narzędzi minimalizujących dublowanie się treści w materiałach różnych organizacji (niekiedy finansowanych przez tę samą instytucję). Obecnie brakuje koordynacji pomiędzy grantodawcami, współpracy między grantobiorcami, co w konsekwencji uniemożliwia osiąganie efektu synergii prowadzonych działań. Lepsza koordynacja wyeliminuje obecną różnorodność oferty przy minimalnym zróżnicowaniu treści, dając możliwość podniesienia jakości najlepszych programów.

Wartością dodaną będzie wyrównanie dysproporcji w zakresie adresatów kampanii oraz treści programów edukacyjnych. Działania nie powinny być kierowane wyłącznie do osób defaworyzowanych. Zdecydowanie większą skuteczność wykazują oddziaływania o powszechnym zasięgu, oparte na pozytywnych zasobach i doświadczeniach. W działania edukacyjne skierowane do dzieci i młodzieży należy angażować w pierwszej kolejności rodziców, a dopiero w dalszej kolejności nauczycieli ze względu na dominujący wpływ nawyków wyniesionych z domu oraz uwzględniając ograniczoną możliwość zmiany zwyczajów domowych pod wpływem oddziaływań szkolnych.